مطالعه اثر خودگزینی (Autoselection) بر وراثت‌پذیری و پاسخ به انتخاب در صفات تولید‌مثلی

خودگزینی یا Autoselection نوعی انتخابِ طبیعی است که بر اثر نابرابری در تولید نتاج و در نتیجه نابرابری در انتقال ژنها به نسل بعد در صفات تولید‌مثلی رخ می‌دهد. در این پژوهش، با استفاده از شبیه‌سازی کامپیوتری، صفتِ تعداد فرزندان در هر زایش در جمعیت گوسفندان برای 11 نسل، شبیه‌سازی شد. شبیه‌سازی صفت برای سه وراثت‌پذیری متفاوت انجام شد و شبیه‌سازی هر جمعیت ده بار تکرار شد. سپس داده‌های حاصله مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصله نشان می‌دهد که Autoselection باعث افزایش میانگین ارزش‌های ژنتیکی افزایشی و فنوتیپی و به تبع آن افزایش میانگین فنوتیپ آستانه‌ای می‌شود، لیکن اثری بر واریانس ژنتیکی جامعه نداشته و در نتیجه وراثت‌پذیری را تغییر نمی‌دهد. در بررسی اثر توامان Autoselection و انتخاب مصنوعی برای مادرها بر‌اساس فنوتیپ آستانه‌ای آنها و نیز اثر توامان Autoselection و انتخاب مصنوعی برای پدرها بر اساس فنوتیپ آستانه‌ای مادرِ پدرها و برای مادرها براساس فنوتیپ آستانه‌ای خودِ آنها، مشاهده شد که میانگین ژنتیکی افزایشی، میانگین ارزش فنوتیپی و میانگین فنوتیپ آستانه‌ای افزایش می‌یابد. البته در وراثت‎پذیری بالا پاسخ به انتخاب برای هر نسل، بیش از نسل قبل بود؛ زیرا با افزایش میانگین فنوتیپ آستانه‌ای، توزیع آن تغییر نموده و از آنجا که پاسخ به Autoselection تابع توزیع فنوتیپ آستانه‌ای این صفت می‌باشد، لذا مقدار پاسخ به انتخاب هم تغییر می‌کند. ولی علی‌رغم انتخاب و ایجاد پیشرفت ژنتیکی، کاهش واریانس ژنتیکی و وراثت‌پذیری به مراتب کمتر از حد مورد انتظار بود. در تجزیه فنوتیپ‌های آستانه‌ای با استفاده از مدل آستانه‌ای، نتایج نشان داد که میزان وراثت‌پذیری برآورد شده طبق این روش، از میزان وراثت‌پذیری پشت صحنه‌ای کمتر است. مقدار وراثت‌پذیری برآورد شده تابع میزان وراثت‌پذیری پشت صحنه، درصد افراد انتخاب شده و تعداد مسیرهای انتخاب است.